عمده افرادی که به دنبال تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد رشته MBA هستند، یا کسانی که دستِ کم به عنوان یکی از گزینههای تحصیلی آینده خود نیمنگاهی به این رشته دارند، مایلند بدانند mba با مدیریت بازرگانی چه تفاوتی دارد.
کد 1142 دفترچه انتخاب رشته کنکور ارشد، به رشته مدیریت مربوط میشود که در گرایشهای بازرگانی، صنعتی، دولتی و غیره ارائه میگردد. کد 1148 مربوط به رشته MBA و مدیریت شهری است که آن هم گرایشهای متفاوتی دارد.
عنوان گرایشهای مدیریت صنعتی، دولتی و غیره تا حدودی در ذهن داوطلب مشخص میکند که مسیر آموزشی آنها چگونه از MBA جدا میگردد. اما حتی از عنوان گرایش بازرگانی اینگونه به نظر میرسد که شباهت بسیار زیادی با مدیریت کسب و کار (MBA) داشته باشد. با این وجود این دو رشته تفاوتهایی اساسی با یکدیگر دارند که این مقاله از سایت نوگام به بررسی همین تفاوتها میپردازند.
فهرست مقاله:
- معرفی رشته مدیریت بازرگانی و زیرگرایشهای آن
- برنامه درسی و تعداد واحدهای کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی
- موقعیتهای شغلی مدیریت بازرگانی
- نگاهی به دروس اصلی رشته mba
- تفاوت دو رشته mba و مدیریت بازرگانی
معرفی رشته مدیریت بازرگانی و زیرگرایشهای آن
اگر ادعا کنیم گرایش بازرگانی رشته مدیریت، محبوبترین گرایش این رشته است؛ بیراه نگفتهایم. بهترین محیط برای تحصیل در این گرایش به ترتیب دانشگاههای تهران، شهید بهشتی، علامه طباطبایی، تربیت مدرس و خوارزمی است.
گرایش بازرگانی رشته مدیریت، خود در قالب زیرگرایشهای بازاریابی، بازرگانی بینالمللی، مدیریت استراتژیک، بازرگانی داخلی، تجارت الکترونیک و کارآفرینی در این دانشگاهها ارائه میگردد. محبوبترین زیرگرایشهای آن نیز، ابتدا گرایش بازاریابی و سپس گرایش بازرگانی بینالمللی است.
بیشتر بخوانید: بررسی همه جانبه گرایش بازاریابی رشته mba
برنامه درسی و تعداد واحدهای کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی
برای تحصیل در رشته مدیریت بازرگانی لازم است 5 درس 2 واحدی را به عنوان دروس پایه و 5 درس 2 واحدی دیگر را به عنوان دروس اصلی مشترک بین همه زیرگرایشهای این گرایش رشته مدیریت پاس کنید.
پس از آن در ترمهای پایانی 4 درس 2 واحدی تخصصی زیرگرایش انتخابی خود را پاس خواهید کرد و 4 واحد نیز برای پایاننامه منظور میشود. جدول زیر دروس پایه رشته مدیریت بازرگانی را در کنار دروس اصلی مشترک بین تمامی زیرگرایشهای آن نمایش میدهد:
دروس تخصصی هر زیرگرایش مدیریت بازرگانی در مقطع کارشناسی ارشد را نیز میتوانید در جدول زیر مشاهده نمایید:
موقعیتهای شغلی مدیریت بازرگانی
با تحصیل در گرایش مدیریت بازرگانی رشته مدیریت میتوانید در جایگاههای شغلی زیر مشغول به کار شوید:
- مدیر بازاریابی
- مدیر بازرگانی
- مدیر اجرایی
- نمایندگی فروش
- مدیر فروش
- مشاور کسب و کار
- و …
نگاهی به دروس اصلی رشته MBA
دروس ارائهشده در مقطع کارشناسی ارشد رشته mba در دانشگاههای مختلفی همچون دانشگاه شریف، دانشگاه تهران و امیرکبیر در چند مورد از مقالات وبلاگ نوگام مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین در شماری دیگر از مقالات به بررسی گرایشهای گوناگون رشته mba پرداخته و دروس تخصصی هر یک از این گرایشها را به تفصیل مورد بحث قرار دادهایم.
بیشتر بخوانید: معرفی کامل رشته mba دانشگاه تهران
از این رو در این مطلب برای مقایسه عناوین دروس این رشته با دروس رشته مدیریت بازرگانی، تنها به مروری دوباره بر دروس عمومی مشترک بین تمامی گرایشهای mba بسنده میکنیم. برخی از عناوینی که به صورت اجباری یا اختیاری در دانشگاههای مختلف برای این بخش در نظر گرفته میشوند، شامل موارد زیر است:
بیشتر بخوانید: بررسی همه جانبه گرایش بازاریابی رشته mba
تفاوت دو رشته MBA و مدیریت بازرگانی
صرف نظر از شباهت اسمهای این دو رشته، همانطور که در چارت تحصیلی آنها مشاهده میشود، عناوین دروس ارائهشده و مطالبی که در آنها به دانشجویان آموزش داده میشود، بسیار به هم نزدیک است. با این وجود شکل ارائه دروس و اهداف آموزشی رشته mba با مدیریت بازرگانی تفاوتهای عمدهای دارد.
کلاسهای دانشگاهی رشته مدیریت بازرگانی مانند بسیاری از دروس نظری دیگر، با تدریس جزوه توسط استاد، برگزاری امتحان میانترم در اواسط ترم و امتحان پایانترم پیگیری میشود. دانشجویان این رشته با کسب نمره قابل قبول از مجموع دو امتحان میانترم و پایانترم موفق خواهند شد تا هر یک از دروس آن را پاس کنند.
در حالی که روال آموزشی و شکل ارائه دروس در گرایشهای مختلف mba به طور کلی متفاوت است. در واقع mba رشتهای خاص و از لحاظ آموزشی منحصربهفرد است. از مهمترین ویژگیهای کلاسهای دانشگاهی رشته mba میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- درسها بیشتر به صورت کارگاهی به دانشجویان ارائه میگردد.
- مطالعه موردی زیادی در جریان یادگیری این دروس لازم است.
- دانشجویان در اغلب دروس پروژه دارند.
- دانشجویان ملزم به حضور فعال در کلاس و انجام کارهای کلاسی زیادی هستند.
- بخش عمدهای از نمره نهایی هر درس به پروژه و کارهای کلاسی اختصاص مییابد.
- امتحانات میانترم و پایانترم در نمره پایانی تاثیر کمتری دارند.
- در بسیاری از کلاسها اصلاً آزمون میانترم برگزار نمیگردد.
- امتحان پایانترم تعداد زیادی از دروس به صورت جزوهباز برگزار میشود.
رشته MBA در اغلب دانشگاههای جهان به همین شیوه به دانشجویان ارائه میگردد و دانشگاههای برتر ایران در رشته mba، از جمله دانشگاه صنعتی شریف، کلاسهای این رشته را بر اساس همین استانداردها برنامهریزی میکنند.
بیشتر بخوانید: آشنایی کامل با رشته mba دانشگاه شریف
بنابراین بارزترین تفاوت mba و مدیریت بازرگانی در شیوه ارائه درسهای آنها به دانشجویان است. منشا این تفاوت خود، در اهداف آموزشی متفاوت این دو رشته تحصیلی است. زیرا MBA اساساً رشتهای مهارتمحور (Skill-base) است؛ در حالی که گرایشهای مختلف رشته مدیریت، از جمله مدیریت بازرگانی، دانشمحور (Knowledge-base) هستند.
این جمله بدان معنی است که در رشته مدیریت بازرگانی بیش از هرچیز بر جنبههای نظری و تئوری دروس تمرکز و تاکید میشود؛ چراکه این رشته یکی از علوم مدیریتی (MSc: Management Sience) است. در واقع بیشتر بر انتقال علم مدیریت به دانشجویان تاکید دارد.
این در حالی است که MBA تلاش میکند تا بیزینس یا تجارت را در دنیای واقعی به شما آموزش دهد تا بتوانید آموزههای خود را در بازار کار به صورت کاربردی و عملی به کار بگیرید. هدف MBA آن است که کسب و کار و مدیریت را نه صرفاً به عنوان یک علم، بلکه در قالب یک مهارت، به شما آموزش دهد و ذهنیتی تحلیلی در رابطه با کسب و کار برایتان ایجاد کند؛ طوری که بتوانید در دنیای واقعی تجارت از آن بهره بگیرید.
همین هدف است که شکل کلاسهای رشته مدیریت کسب و کار را به شکلی متمایز با رشتههای مدیریتی همچون مدیریت بازرگانی تغییر داده است. در کلاسهای MBA مطالب نظری و مفاهیم هر درس تنها در حدی ارائه میشود که پیشزمینه و یک مدل ذهنی اولیه از آنها برای دانشجو ایجاد شود.
در ادامه بیشتر وقت دانشجویان به بحث و گفتمان در کلاس، کار کلاسی، اجرای پروژه و غیره اختصاص مییابد تا برای مواجهه با چالشهای بازار کار واقعی کاملاً آماده شوند. بنابراین به طور کلی محیطهای تحصیلی رشته mba نسبت به مدیریت بازرگانی پویاتر است و وجهه آکادمیک کمتری به خود میگیرد.
نکته جالب توجه دیگر آن است که این ویژگی خاص و وجه تمایز رشته mba در عنوان بینالمللی آن نیز به چشم میخورد. نام رشته MBA برگرفته از Master of Business Administration است؛ به معنی فوق لیسانس مدیریت کسب و کار.
اگرچه واژه Administration در این عبارت، به صورت «مدیریت» ترجمه شده است، اما در واقع این واژه با Managment که دقیقاً به معنای مدیریت است، تفاوت دارد. زیرا همانطور که گفتیم، MBA بیشتر از آنکه رشتهای برای آموزش علم مدیریت باشد، رشتهای است که نحوه اداره کردن و چرخاندن یک کسب و کار را به صورت عملی آموزش میدهد و واژه Administration کاملاً همین مفهوم را القا مینماید.
بیشتر بخوانید: بررسی همه جانبه تفاوتهای رشته mba و کارشناسی ارشد مالی
سخن نهایی
تفاوت بین mba و گرایشهای مختلف رشته مدیریت، مثل مدیریت بازرگانی، چیزی شبیه تفاوت بین رشته علوم کامپیوتر با رشته مهندسی نرمافزار است. هدف mba آماده کردن شما برای مقابله با چالشهای واقعی دنیای کسب و کار است، بنابراین دروس آن بهگونهای کاربردی آموزش داده میشود. در حالی که مدیریت بازرگانی بیشتر روی ارائه تئوری مطالب تمرکز دارد.
امیدواریم مطالعه این مطلب به انتخاب قاطعانه یکی از این دو رشته به شما کمک کرده باشد. برای آنکه با خیال راحت بتوانید رتبه لازم برای قبولی در رشته مورد نظرتان را در کنکور کارشناسی ارشد به دست آورید، مجموعه آموزشی نوگام با کلاسها و خدمات مشاوره فردی در کنار شما عزیزان است.
سوالات متداول
- آیا مجموعه آموزشی نوگام برای قبولی در رشته مدیریت بازرگانی هم برنامه آموزشی دارد؟
بله، این مجموعه دورههایی آموزشی همچون پکیج کامل درس و تست ارشد مدیریت بازرگانی یا دورههایی برای آموزش مجزای دروسی مانند ریاضی عمومی، آمار، زبان عمومی و تخصصی، تئوریهای سازمان و … را به منظور آمادگی برای کنکور ارشد مدیریت ارائه میدهد.
- این مجموعه چه دورههایی برای کنکور ارشد MBA دارد؟
تمامی دروس کنکور ارشد mba به صورت مجزا و همینطور در قالب یک پکیج جامع به صورت کلاسهای درس و تست، حل تمرین و نکته و تست به داوطلبان آموزش داده میشود.
- داوطلبانی که از تسلط اولیه بر برخی دروس برخوردارند چگونه میتوانند از کلاسهای مجموعه آموزشی نوگام بهره ببرند؟
کلاسهای این مجموعه در سه فاز آموزشی برگزار میشود که اگر داوطلبی با درسنامه پایهای هر یک از دروس از پیش آشنایی داشته باشد، میتواند تنها شرکت در کلاس حل تمرین را برای مرور دوباره و تثبیت مطالب یا کلاس نکته و تست را برای یادگیری نکات کلیدی و ارتقای مهارت تستزنی خود انتخاب کند.
مسعود 6 آبان 1402
خیلی از موارد مطرح شده در این مقاله رو نمیدونستم
بی نهایت ممنونم از شما