روانشناسی بالینی، شاخهای از روانشناسی است که بر تشخیص و درمان اختلالات روانشناختی و عاطفی تمرکز دارد. این رشته یکی از پرطرفدارترین گرایشهای کارشناسی ارشد روانشناسی است و فارغالتحصیلان آن میتوانند در زمینههای مختلفی مانند بهداشت روان، آموزش و پژوهش فعالیت کنند. در این مقاله از وبسایت نوگام میخواهیم ابتدا بررسی کنیم روانشناسی بالینی چیست و چه کاربردهایی دارد، سپس بهترین منابع لازم برای کنکور ارشد روانشناسی بالینی را به شما معرفی کنیم.
روانشناسی بالینی چیست؟
روانشناسان بالینی با طیف وسیعی از افراد از جمله کودکان، بزرگسالان و خانوادهها کار میکنند. آنها به افراد کمک میکنند تا با مشکلاتی مانند افسردگی، اضطراب، سوء مصرف مواد و اختلالات رفتاری کنار بیایند.
برای تشخیص و درمان اختلالات روانی، روانشناسان بالینی از روشهای مختلفی مانند مصاحبه، ارزیابی روانشناختی و درمانهای روانشناختی استفاده میکنند. درمانهای روانشناختی شامل انواع مختلفی از روشهای درمانی مانند روانکاوی، شناختدرمانی و رفتاردرمانی است.
قبل از اینکه به معرفی منابع کنکور ارشد روانشناسی بالینی بپردازیم، بهتر است کمی در مورد اهداف و کاربردهای این رشته صحبت کنیم.
اهداف و کاربردهای روانشناسی بالینی
هدف از دوره کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، تربیت نیروی انسانی متخصص و توانمند در زمینه ارائه خدمات بالینی و پژوهشی روانشناسی است. این دوره شامل مجموعهای از دروس و فعالیتهای آموزشی، پژوهشی و کاربردی است که دانشجویان را برای کار در زمینههای مختلف روانشناسی بالینی، از جمله تشخیص و درمان اختلالات روانی، آموزش و پژوهش آماده میکند.
روانشناسی بالینی شامل سه گرایش یا زیرشاخه است:
- روانشناسی بالینی
- روانشناسی بالینی کودک و نوجوان
- روانشناسی بالینی خانواده
بیشتر بخوانید: کنکور ارشد روانشناسی چگونه است؟
روانشناسی بالینی
روانشناسی بالینی به ارائه خدمات تشخیصی و درمانی به افراد میپردازد. دانشگاههای دولتی متعددی همچون دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه تهران در گرایش روانشناسی بالینی دانشجو میپذیرند.
روانشناسی بالینی کودک و نوجوان
روانشناسان بالینی کودک و نوجوان در حوزههای مختلفی در جامعه فعالیت میکنند:
حوزه آموزشی
آنها به خانوادهها، مربیان و سایر افراد ذینفع در حوزه روانشناسی بالینی کودک و نوجوان آموزش میدهند. این آموزشها میتواند در زمینههای مختلفی مانند شناسایی و تشخیص اختلالات روانی، پیشگیری از مشکلات رفتاری و کمک به کودکان و نوجوانان در معرض خطر باشد.
حوزه مدیریتی
روانشناسان بالینی کودک و نوجوان در برنامهریزی، سازماندهی و مدیریت مراکز مرتبط با روانشناسی بالینی کودک و نوجوان مشارکت میکنند. این مراکز میتوانند شامل بیمارستانها، کلینیکها، مدارس و سایر نهادهای آموزشی و درمانی باشند.
حوزه پژوهشی
روانشناسان بالینی کودک و نوجوان در توسعه دانش و روشهای جدید در حوزه روانشناسی بالینی کودک و نوجوان مشارکت میکنند. این پژوهشها میتواند در زمینههای مختلفی مانند تشخیص و درمان اختلالات روانی، پیشگیری از مشکلات رفتاری و بهبود عملکرد تحصیلی انجام شود.
حوزه مشاورهای
روانشناسان بالینی کودک و نوجوان، به کودکان، نوجوانان، خانوادههای آنها و سایر افراد مشاوره روانشناختی ارائه میدهند. این مشاورهها میتواند در زمینههای مختلفی مانند مشکلات رفتاری، تحصیلی، عاطفی و اجتماعی انجام شود.
حوزه پیشگیری
روانشناسان بالینی کودک و نوجوان برنامههای آموزشی و درمانی را برای پیشگیری از مشکلات روانی و رفتاری کودکان و نوجوانان اجرا میکنند. این برنامهها میتواند در مدارس، مراکز درمانی یا سایر مراکز خدماتی انجام شود.
حوزه تشخیصی- درمانی روانشناختی
روانشناسان بالینی کودک و نوجوان به ارزیابی و تشخیص مشکلات و اختلالات روانشناختی کودکان و نوجوانان میپردازند. آنها همچنین درمانهای روانشناختی مختلفی مانند روانکاوی، شناختدرمانی و رفتاردرمانی را برای کودکان و نوجوانان ارائه میدهند.
روانشناسی بالینی خانواده
زیرشاخه خانواده درمانی، مشکلات موجود بین اعضای خانواده و تشخیص و درمان اختلالات موجود در فرد یا افراد خانواده را بررسی مینماید. از آنجایی که خانوادهدرمانی جزو رشتههای با ظرفیت بسیار پایین در میان سایر رشتههای روانشناسی است، دانشگاه شهید بهشتی تنها دانشگاه دولتی است که این رشته در آن تدریس میشود. روانشناسان بالینی در مراکز درمانی عمومی و خصوصی فعالیت میکنند. آنها با سایر متخصصان مراقبتهای بهداشتی مانند روانپزشکان، مددکاران اجتماعی و پرستاران همکاری میکنند تا خدمات مناسبی را به مراجعین خود ارائه دهند.
اگر شما نیز از علاقهمندان این رشته هستید و تمایل دارید در کنکور ارشد روانشناسی امسال، گرایش بالینی را انتخاب کنید، در ادامه ضرایب دروس ارشد روانشناسی بالینی و بهترین منابع کنکور ارشد روانشناسی بالینی را به صورت کامل برای شما توضیح خواهیم داد، با ما همراه باشید.
بیشتر بخوانید: منابع کنکور ارشد روانشناسی شخصیت
ضرایب دروس ارشد روانشناسی بالینی
پیش از بررسی منابع کنکور ارشد روانشناسی بالینی، بهتر است میزان اهمیت هر یک از دروس را ببینیم. گرایش روانشناسی بالینی، دارای کد ضریب 2 است. در جدول زیر دروس امتحانی روانشناسی بالینی به همراه ضریب هر درس آمده است:
بهترین منابع کنکور ارشد روانشناسی بالینی 1403
اکنون که با اهمیت و کاربرد روانشناسی بالینی در زندگی و همچنین با ضرایب دروس مورد سنجش در کنکور ارشد این گرایش از روانشناسی آشنا شدیم، نوبت به انتخاب بهترین منابع میرسد. کتابهای مرجع بسیار زیادی برای مطالعه وجود دارد که بسیاری از داوطلبان آزمون با آنها آشنا هستند، اما مجموعه نوگام لیستی از بهترین منابع کنکور ارشد روانشناسی با گرایش بالینی را برای شما آماده کرده است.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره کنکور کارشناسی ارشد روانشناسی
کتاب روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی
کتاب روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی، تألیف دکتر علی دلاور یکی از منابع معتبر برای یادگیری روش تحقیق در این دو رشته است. این کتاب به زبان ساده و روان نوشته شده است و تمام مفاهیم و مراحل روش تحقیق را به طور کامل و جامع توضیح میدهد.
این کتاب آموزشی ارزشمند کمک میکند تا شما با مفاهیم و مراحل روش تحقیق آشنا شوید و تحقیقات علمی خود را به صورت صحیح و اصولی انجام دهید. این کتاب شامل 14 فصل با عناوین زیر میباشد:
- فصل 1: علم و روشهای علمی
- فصل 2: تحقیق و مفاهیم اساسی آن
- فصل 3: انتخاب مسئله و بیان فرضیه
- فصل 4: مطالعه منابع مربوط به موضوع مورد تحقیق
- فصل 5: جامعه و نمونه
- فصل 6: تحقیق زمینهیابی
- فصل 7: تحقیق آزمایشی
- فصل 8: آزمایشهای میدانی و طرحهای درونآزمودنیها
- فصل 9: پژوهش تاریخی
- فصل 10: پژوهش در عمل
- فصل 11: تحقیق پسرویدادی
- فصل 12: تحقیق کیفی
- فصل 13: تجزیه و تحلیل اطلاعات جمعآوری شده
- فصل 14: تهیه گزارش تحقیق
کتاب علم النفس از دیدگاه دانشمندان اسلامی (روانشناسی اسلامی)
این کتاب توسط دکتر محمدباقر کجباف نوشته شده و در انتشارات روان به چاپ رسیده است، فهرست کتاب به شرح زیر میباشد:
1- انسان از دیدگاه قرآن
2- انسان از دیدگاه فلاسفه اسلامی
3- مفهوم عقل از دیدگاه قرآن و احادیث
4- علمالنفس از دیدگاه دانشمندان اسلامی
5- مفاهیم روانشناسی از دیدگاه اسلام
روانشناسی رشد؛ از لقاح تا کودکی و از نوجوانی تا پایان عمر از لورا برک (جلد 1 و2)
این کتاب از نشر ارسبارن و با تألیف لورا برک و ترجمه یحیی سیدمحمدی است و جزو مهمترین منابع درسی به شمار میرود که مراحل تحول انسان از لقاح تا پایان عمر را بررسی میکند:
جلد اول:
بخش 1: نظریه و پژوهش در زمینۀ رشد انسان
بخش 2: مبانی رشد
بخش 3: نوباوگی و نوپایی: دو سال اول زندگی
بخش 4: اوایل کودکی: 2 تا 6 سالگی
بخش 5: اواسط کودکی: 6 تا 11 سالگی
جلد دوم:
بخش 6: نوجوانی: انتقال به بزرگسالی
بخش 7: اوایل بزرگسالی: جوانی
بخش 8: میانسالی
بخش 9: اواخر بزرگسالی (پیری)
بخش 10: پایان عمر
کتاب خلاصه روانپزشکی کاپلان و سادوک (علوم رفتاری و روانپزشکی بالینی) ویراست 11، جلد اول
این کتاب نوشته بنجامین سادوک، ویرجینیا سادوک، پدرو روئیز با ترجمه دکتر فرزین رضاعی از انتشارات ارجمند است. این کتاب یکی از مهمترین و پرفروشترین درسنامههای روانپزشکی است و در آن مباحث کاملی در مورد روانپزشکی بالینی و علوم رفتاری آمده است. در ویرایش یازدهم این کتاب تمامی ملاکهای DSM-5 ادغام شده و مروری جامع و کامل بر روشهای درمانی اختلالات روانی دارد. این ویرایش از کتاب با تمامی منابعی که داشتهاید متفاوت است.
در ادامه فهرست مطالب کتاب آمده است:
- فصل 1: علوم اعصاب
- فصل 2: سهم علوم روانی – اجتماعی در شناخت رفتار آدمی
- فصل 3: سهم علوم اجتماعی فرهنگی در شناخت رفتار آدمی
- فصل 4: نظریههای شخصیت و آسیبشناسی روانی
- فصل 5: معاینۀ بالینی در روان پزشکی
- فصل 6: طبقهبندی در روان پزشکی
- فصل 7: طیف اسکیزوفرنی (روان گیسختگی) و سایر اختلالات روان پریشی
- فصل 8: اختلالات خلقی
- فصل 9: اختلالات اضطرابی
- فصل 10: اختلال وسواسی جبری و اختلالات مرتبط
- فصل 11: اختلالات مربوط به سانحه و عوامل استرس
- فصل 12: اختلالات تجزیهای
کتاب روانشناسی فیزیولوژیک و انگیزش و هیجان
این کتاب نوشته دکتر مرتضی پیری و از انتشارات پوران پژوهش است که یکی از منابع اصلی در کنکور کارشناسی ارشد روانشناسی در ده سال اخیر است و بسیاری از رتبههای تک رقمی حتی با رشتههای غیرمرتبط، با مطالعه این کتاب به درصدهای خیلی خوبی در این درس دست یافتهاند.
- فصل 1: نورونها، نوروگلیاها و ناقلهای عصبی
- فصل 2: دستگاه عصبی مرکزی و محیطی
- فصل 3: روشهای ارزیابی مغز
- فصل 4: گیرندههای حسی
- فصل 5: هورمونها
- فصل 6: تعریف و جایگاه انگیزش در روانشناسی و اساس فیزیولوژیک آن
- فصل 7: نظریههای کاهش کشانندهای، نظریه روان تحلیلگری فروید و نظریه کشاننده هال
- فصل 8: نظریههای انتظار- ارزش: نظریه میدانی لوین، نظریه انگیزه پیشرفت و نظریه یادگیری اجتماعی
- فصل 9: نظریههای شناختی: نظریههای اسنادی و نظریه انساننگری
- فصل 10: تعیین هدف و تلاش براي هدف
- فصل 11: خود و تلاشهایش
- فصل 12: هیجان
کتاب متون روانشناسی به زبان انگلیسی
کتاب متون روانشناسی به زبان انگلیسی نوشته لیندا لیل و از انتشارات ساوالان ، به طور کلی منبع بسیار مناسبی برای مطالعه میباشد. در واقع این کتاب تمام بحثهای روانشناسی را به صورت جامع مورد بررسی قرار داده است. با مطالعه این کتاب شما میتوانید به بحثهای روانشناسی مسلط شده و به صورت کلی از آگاهیهای لازم برخوردار شوید.
این کتاب در ۱۵ فصل نوشته شده و به نکات بسیار مهمی درباره روانشناسی اشاره کرده است، در ادامه به سرفصلهای آن اشاره میکنیم:
- فصل 1: مقدمه بر روانشناسی
- فصل 2: پایههای زیستی رفتار
- فصل 3: احساس
- فصل 4: ادراک
- فصل 5: حالتهای هوشیاری
- فصل 6: شرطی شدن و یادگیری
- فصل 7 : حافظه آدمی
- فصل 8: زبان و تفکر
- فصل 9: رشد آدمی
- فصل 10: شخصیت
- فصل 11: سنجیدن هوش و شخصیت
- فصل 12: انگیزش و هیجان
- فصل 13: رفتار نابهنجار
- فصل 14: رواندرمانی
- فصل 15: رفتار اجتماعی
پیشنهاد نوگام در مورد مطالعه برای کنکور ارشد روانشناسی بالینی چیست؟
برای موفقیت در کنکور ارشد روانشناسی، نیاز به برنامهریزی دقیق و تلاش فراوان است. در این راستا مجموعه نوگام با ارائه خدمات مشاورهای و ارائه پکیجهای آموزشی، به شما کمک میکند تا با آمادگی کامل در کنکور شرکت کنید.
این پکیجها شامل دورههای باکیفیت و جامع درس و تست برای دروس عمومی و تخصصی تمامی گرایشهای رشته روانشناسی است که توسط اساتید مجرب و متخصص تدریس شده است ، لذا شما میتوانید بر اساس گرایش انتخابی خود یکی از پکیجهای آموزشی زیر را تهیه نمایید:
پکیج کامل درس و تست ارشد روانشناسی بالینی
این پکیج شامل دورههای درس و تست دروس منتخب گرایش روانشناسی بالینی میباشد.
این دورهها عبارتند از:
- دوره درس و تست متون تخصصی روانشناسی (به زبان انگلیسی)
- دوره درس و تست علمالنفس
- دوره درس و تست آمار و روش تحقیق
- دوره درس و تست روانشناسی مرضی
- دوره درس و تست روانشناسی کودکان استثنایی
- دوره درس و تست روانشناسی رشد
- دوره درس و تست روانشناسی بالینی
- دوره درس و تست روانشناسی فیزیولوژیک
- دوره درس و تست روانشناسی انگیزش و هیجان
این مجموعه درس و تست که با دقت و ظرافت خاصی برای شما تدارک دیده شده، میتواند در کنار منابع آزمون کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی که در مقاله حاضر توضیح داده شد، شما را در قبولی آزمون ارشد روانشناسی بالینی یاری کند.
پکیج کامل درس و تست ارشد روانشناسی عمومی
این پکیج شامل دورههای درس و تست دروس منتخب گرایش روانشناسی عمومی میباشد.
این دورهها عبارتند از:
- دوره درس و تست متون تخصصی روانشناسی (به زبان انگلیسی)
- دوره درس و تست علمالنفس
- دوره درس و تست آمار و روش تحقیق
- دوره درس و تست روانشناسی مرضی
- دوره درس و تست روانشناسی کودکان استثنایی
- دوره درس و تست روانشناسی رشد
- دوره درس و تست روانشناسی فیزیولوژیک
- دوره درس و تست روانشناسی انگیزش و هیجان
پکیج کامل درس و تست ارشد روانشناسی سنجش و اندازهگیری
این پکیج شامل دورههای درس و تست دروس منتخب گرایش سنجش و اندازهگیری (روانسنجی) میباشد.
این دورهها عبارتند از:
- دوره درس و تست متون تخصصی روانشناسی (به زبان انگلیسی)
- دوره درس و تست آمار و روش تحقیق
- دوره درس و تست روانشناسی مرضی
- دوره درس و تست روانشناسی کودکان استثنایی
- دوره درس و تست روانشناسی رشد
سخن نهایی
روانشناسی بالینی یکی از محبوبترین رشتههای روانشناسی است که میتواند با استفاده از اصول، تئوریها و روشهای روانشناختی در تشخیص، ارزیابی و درمان بسیاری از اختلالات رفتاری و روانی نقش بسیار مهمی ایفا کند. ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد روانشناسی گرایش بالینی یک راه عالی برای کسب دانش و مهارتهای لازم برای موفقیت در این زمینه است.
سوالات متداول
1- تفاوت روانشناسی بالینی و روانشناسی عمومی چیست؟
روانشناسی بالینی و روانشناسی عمومی، دو گرایش اصلی رشته روانشناسی هستند که تفاوتهای اساسی با یکدیگر دارند. طول دوره تحصیل روانشناسان بالینی و عمومی یکسان است. تفاوتهای اصلی بین روانشناسی بالینی و روانشناسی عمومی عبارتند از:
روانشناسی بالینی یک رشته تخصصی است که بر تشخیص و درمان اختلالات روانی تمرکز دارد و روانشناسان بالینی با طیف وسیعی از افراد از جمله کودکان، بزرگسالان و خانوادهها کار میکنند.
روانشناسی عمومی یک رشته گستردهتر است که به بررسی همه جنبههای ذهن و رفتار انسان میپردازد و روانشناسان عمومی در زمینههای مختلفی مانند روانشناسی رشد، روانشناسی اجتماعی، روانشناسی شخصیت و روانشناسی صنعتی-سازمانی فعالیت میکنند.
روانشناسان بالینی بر تشخیص و درمان اختلالات روانی تمرکز دارند، در حالیکه روانشناسان عمومی در زمینههای مختلفی فعالیت میکنند.
روانشناسان بالینی در دوره کارشناسی ارشد موظف به گذراندن کارورزیهای بالینی هستند، اما روانشناسان عمومی این کارورزیها را ندارند.
روانشناسان بالینی به مصاحبه و ارزیابی بالینی، حداقل یک رویکرد روان درمانی، آسیبشناسی روانی، روانشناسی رشد و شخصیت تسلط دارند، اما روانشناسان عمومی در همه حوزههای روانشناسی آموزش میبینند.
علاوه بر روانشناسی بالینی و عمومی، روانشناسان ممکن است در زمینههای تخصصی دیگری مانند روانشناسی شناختی، روانشناسی شخصیت، روانشناسی سلامت، روانشناسی سازمانی، روانشناسی تربیتی، روانشناسی ورزش یا مشاوره نیز فعالیت کنند.
2- مزایا و معایب رشته ارشد روانشناسی بالینی چیست؟
این رشته روانشناسی نیز همچون سایر رشتههای تحصیلی مزایا و معایب خود را دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم:
مزایای ارشد بالینی:
- کمک به دیگران: روانشناسان بالینی به مردم کمک میکنند تا با مشکلات و چالشهای زندگی خود کنار بیایند و زندگی سالمتری داشته باشند. این کار میتواند بسیار رضایتبخش و ارزشمند باشد.
- تنوع: روانشناسان بالینی با طیف وسیعی از افراد از جمله کودکان، بزرگسالان و خانوادهها کار میکنند. این تنوع میتواند کاری را که انجام میدهند جالب و چالشبرانگیز نگه دارد.
- فرصتهای شغلی: روانشناسان بالینی میتوانند در طیف وسیعی از زمینهها، از جمله بیمارستانها، کلینیکهای خصوصی، مدارس و سازمانهای دولتی کار کنند. این میتواند به آنها امکان دهد تا بر حوزهای که به آن علاقه دارند تمرکز کنند.
معایب ارشد بالینی:
- حجم بالای پروندهنگاری: روانشناسان بالینی باید سوابق گستردهای از مراجعان خود نگه دارند که این میتواند زمانبر و خستهکننده باشد.
- خطر فرسودگی شغلی: کار با افراد آسیبدیده یا دارای مشکلات روانی گاهی دشوار و استرسزا است و این میتواند منجر به فرسودگی شغلی و پس از مدتی بیانگیزگی شود.
- ساعتهای کاری طولانی: روانشناسان بالینی اغلب ساعتهای طولانی کار میکنند که این میتواند بر زندگی شخصی و خانوادگی آنها تأثیر بگذارد.
نظرات